abril
n. m.
a. 'avril'
MarcE 1: En abriu s'esclairo·il riu contra·l Pascor / E per lo bruoill naisso·il fuoill sobre la flor
MarcGHP 29,1: L'autrier, a l'issuda d'abriu, / en uns pasturaus lonc un riu / …
RigBarbV 1,11: Totas las gaias sazos / venon et abrils e mais
GirBornS 38,4: E pero si·m meravil / Car no m'alegret abrils; / Q'anc mais non fon negus anz / De ioi no·m dones dos tanz.
GirBornS 61,28: Per vos teing vil abril e mai / E·l dolz temps gai, / Ni ia mais no m'alegrarai
ArnDanE 4,8: Lancan son passat li giure / … / sai al temps de l'intran d'abril.
ArnDanZ 9: Mout m'es bel el tems d'abril, / Quan li [… lacune]
ArnMarB 1,186: Pus bela qe bel jorn de may, / Solelh de mars, ombra d'estieu, / Roza de may, plueja d'abrieu
ArnMarJ 17,2: Belh m'es quan lo vens m'alena / en abril ans qu'entre mais
BertrBornG 8,1: S'abrils e foillas e flors / E·il beill maitin e·il clar ser / D'un ric joi cui eu esper / No m'alegron…
BertrBornG 18,27: E no·i gart diluns ni dimartz / Ni setmanas ni mes ni ans, / Ni·m lais per abril ni per martz / Q'ieu non…
GuirCal ⊂ JeanrTrGasc 66,45: Fons de belhs dos, murs contra·ls Arabitz, / Solelh de mars, abrils renovellatz, / Miral del mon…
RaimVidF 1,1: Abril issi' e mays intrava / e cascus dels auzels chantava
RaimVidT3 18: E·ls belhs digz dous, durs, cubertz / jonh e las, e d'aut compil / mielhs d'ivern qu'autre d'abril.
LanfCigB 12,11: Tan tost chant d'invern quan d'abril, / Ab sol que razos i sia
GuilhAutpP 2,1: L'autrier a l'intrada d'abril / per la doussor del temps novelh, / …
BremRasc ⊂ BernMartiB 9,46: qar genars non val meins gaire / q'abrils e mais q'es vertz e blan, / q'en tot terminis val Amor
JoanEstV 4,2: Ogan, ab freg que fazia / en la chalenda d'abril, / …
AnonPastL 1: L'autrier al quint jorn d'aprieu [ms. april] / Trobiei pastorela
PBruelh ⊂ JeanrJoies 52,31: En abriel, lo jolieu mes, / No·m sia la Flors escondida
GirRoussH 5028: Aiso fo en estat, el mes d'abri; / Soz Mont Ameli foren li enemi
GirRoussH 6772: Mais lo blat com el seme en sun garaich / Aura l'on abanceis coillit e traich, / E pois verez passar aril e maich, / Qu'eu aie mais o lui trege ne paich
GirRoussHo 5972: Mas lo blat que semena en son garah, / Aura lo enabansas culhit e trah / E puis veirem passar abril e mah, / Que aia mais ab lhui tregua ni plah.
GirRoussHo 4205: Aiso fo en estat el mes d'avri [éd. auri]
GirRoussP 280: Ice fu en estat, el meis d'avri; / Souz Mont Amele furent li anemi
DonPrM 2470: abrils – aprilis
SHonSRH 1013: Zo fom el temps d'abril, / cant de floretas mil / demostran lur color.
1236 Luz ⊂ TGascL 19,19: … e mori en la dar. setmana d'abril…
1257‥ ⊂ ChapPMarsC 208,64.33: … en lo mes de Mars la tersa part et en lo mes d'Abrial la tersa part et en lo mes de May la tersa part
1258/59 ⊂ CConsMontfL A41: … lo dareir jorn d'abril…
LPrivManIC 31,16: En nom de nostre senhor Jesu Xrist, en l'an de la sieua encarnation ᴍ·ᴄᴄ·ʟxɪ, las nonas d'abril.
LCBlasiH 15r,5: … a tres dies d'abril…
1336 ⊂ Pans 2:31,24: … per lo mes de febrye e de mas e d'abryl
1349 ⊂ Pans 2:33,28: Item a xᴠɪɪɪ d'abriel…
1352 ⊂ Pans 2:64,10: L'an mccclij, a xv d'abril…
1361 ⊂ DocGévB 261,8: sans contexte
1368/69 ⊂ CConsAlbiV2 1:39,40: … de so que la vila devia, a ᴠɪɪɪ d'abrial…
1375 ⊂ Pans 2:84,43: … diluns a xxviij d'abriel…
LMemMascB 1r: L'an ᴍᴄᴄxʟᴠɪɪ, el seten jour del mes d'abriel, Trencavelh, viscomte de Bezes, fes carta…
CatChapM 236: L'an ᴍ ᴄᴄᴄ ɪɪ, a xxɪɪ de abriel…
1388 ⊂ LCOlivB 152,11: Et el deu per xx drapz crus ly comprey, a iij abriel…
CConsHermDT 71: Item lo x jorn d'abrial, say venc…
CConsHermDT 72: Item lo xᴠ jorn d'abrial, fezem…
1400/01 ⊂ ThesSSpG 3,3: … scricha e senhada… l'an ·ᴍᴄᴄᴄʟᴠɪɪɪ· a ·ᴠɪ· d'abril
1402‥30 Narbonne ⊂ Blanc4 93: sans contexte
1422/23 ⊂ ThesSSpG 63,14: Item, una carta presa… l'an mil ·ᴄᴄᴄᴄ· primo, di ·xɪɪ· d'abril
1429 ⊂ ArtBéarnR 300,4: … a Navarrencx, lo xɪɪɪɪ jorn d'april…
1432 ⊂ Pans 2:138,28: … accomensant d'aquest present jort xxᴠ del mes de mars 1432 entro a xᴠ d'abril prochanament venent
1434/35 ⊂ CConsMontV 66: Dimars, a ᴠ d'abriel…
1446 ⊂ Pans 2:185,41: … ha pagar per tout lo present mes d'abriel
LRecAutOR 43: It. pl. lo xxɪ jorn de abrial ɪ parellz de soliers. It. pl. lo ɪɪɪɪ jorn de octobre ɪ parellz
1480‥83 ⊂ LCPauT 55,15: … aus Tres Statz a Pau en abriu en l'an ʟxxx
1483 ⊂ LCPauT 55,31: Lo ᴠɪɪal jorn deu mees d'April, l'an ʟxxxɪɪɪ…
LJFazyM 130: L'an mille ɪɪɪɪc ʟxxᴠ e lo xxvij jort dal mes d'abriol…
LJFazyM 175: L'an mille ɪɪɪɪc ʟxxxxᴠɪɪ et xvje jourt dal mes de abryl, ay vendu…
LJFazyM 626: L'an mille ɪɪɪɪc ʟxxxᴠɪɪɪɪ et lo xij dal mes d'abrel…
LJFazyM 636: L'an mille ɪɪɪɪc ʟxxxᴠɪɪɪ et lo xiiij jourt dal mes d'abrel…
LJFazyM 1252: L'an mille ɪɪɪɪc ʟxxxxɪ et lo mes de abryol, ay vendu al dich Glaudo Pons xxiij feos…
LJFazyM 1357: … lo xje jourt dal mes d'abryel…
1507 ⊂ LCPauT 65,23: Lo ᴠɪal jorn deu mees d'April l'an Mil ᴠc sed…
1518 ⊂ LCPauT 75,18: Item per la talhe feyte lo vint et oeyt de abriu ᴍᴠcxᴠɪɪ…
1518 ⊂ Pans 2:256,36: Abryl 3. Ay donat…
b. 'quatrième jour d'une période de douze jours qui préfigure de par le temps qu'il fait le mois d'avril suivant'
LRecAutOR 52: Sessi las Calandras de l'an mial ɪɪɪɪ ʟɪx… mars clar e freit, aprial clar et freit, may clar freit…
LRecAutOR 73: Secsi loas Challandras de l'an mial ɪɪɪɪ ʟɪx… It. febrier fu clar e gela be e fey gran ven. It. mars fu clar. It. abrial fu brun e freit…